نړۍ
2 د لوستلو موده (...) دقیقې
جرمني د دفاعي پیاوړتیا په لړ کې د ۱۵ نورو F-35 جنګي الوتکو د پېرودلو پلان لري
ډر شپیګل مجلې د دوشنبې په ورځ د هغو محرمو بودیجوي اسنادو په حواله چې د بونډسټاګ (جرمني پارلمان) مالي کمېټې ته وړاندې شوي، راپور ورکړ چې جرمني د امریکا له لاکهېډ مارټین شرکت څخه د ۱۵ نورو F-35 جنګي الوتکو د پېرودلو چمتووالی نیسي.
جرمني د دفاعي پیاوړتیا په لړ کې د ۱۵ نورو F-35 جنګي الوتکو د پېرودلو پلان لري
جرمني د دفاعي پیاوړتیا په لړ کې د ۱۵ نورو F-35 جنګي الوتکو د پېرودلو پلان لري / Reuters
20 اکتوبر 2025

جرمني د دفاعي پیاوړتیا په لړ کې د ۱۵ نورو F-35 جنګي الوتکو د پېرودلو پلان لري
دا اقدام ښايي له فرانسې سره د جرمني اړیکې ترینګلې کړي، ځکه چې برلین د ګډې اروپايي ځنډېدلې پروژې پر ځای د امریکا پر الوتکو خپل ټینګار زیاتوي.

ډر شپیګل مجلې د دوشنبې په ورځ د هغو محرمو بودیجوي اسنادو په حواله چې د بونډسټاګ (جرمني پارلمان) مالي کمېټې ته وړاندې شوي، راپور ورکړ چې جرمني د امریکا له لاکهېډ مارټین شرکت څخه د ۱۵ نورو F-35 جنګي الوتکو د پېرودلو چمتووالی نیسي.

دا پلان شوی پېرود، چې لګښت یې ۲.۵ میلیارده یورو (۲.۹ میلیارده ډالر) اټکل شوی، د برلین له خوا د ۳۵ F-35 الوتکو د پخوانۍ سپارښتنې سربېره دی. د دې پېرود موخه د دغه هېواد د زړو 'ټورنېډو' الوتکو ځای نیول دي، په شمول د هغو چې د جرمني پر خاوره د ساتل شویو امریکایي اټومي بمونو د لېږدولو وړتیا لري.

د دفاع وزیر بوریس پیستوریوس دا وړاندیز د جرمني د پوځي عصري کولو بهیر نور هم ژوروي، چې د اوکراین له جګړې وروسته په دفاعي لګښتونو کې د پراخ زیاتوالي له امله پیاوړی شوی دی.

د اروپا ځنډېدلې جنګي نوښت

برلین پخوا د اضافي پېرودنو پلانونه رد کړي وو، خو چارواکي وايي چې پراخې شوې بودیجې د لا ډېرو تدارکاتو لپاره لاره هواره کړې ده.

خو دا اقدام له فرانسې سره د نوي کړکېچ خطر رامنځته کوي، ځکه چې دا ښايي د فرانسې او جرمني ځنډېدلې "راتلونکي جنګي هوایي سیسټم" (FCAS) پروژه کمزورې کړي – چې د اروپا خپل د نوي نسل جنګي الوتکو نوښت دی.

که دا پلان تصویب شي، نو اضافي F-35 الوتکې به له ناټو متحدینو، په ځانګړې توګه له امریکا سره، د جرمني همغږي او ګډ عملیاتي وړتیا لوړه کړي، او په ورته وخت کې به د امریکا پر دفاعي ټکنالوژۍ د دغه هېواد تکیه لا پیاوړې کړي.

وپلټۍ
د آلمان محکمې یوه مسلمانه ښځه د حجاب او پړوني له امله د قاضۍ له دندې منع کړه
کابل وايي، د ایران سرحدي ساتونکو ۱۰ افغانان چې هڅه یې کوله له پولې څخه تېر شي وژلي دي.
پوتین د روسیې له لوري د دوه ښارونو د نیولو ادعا وروسته د اوکراین جګړه ځپلي سیمې ته سفر وکړ
اسرائیل د سوریې پر خاوره تیري ته دوام ورکوي.اسرائیل د سوریې په جنوب کې نوي بریدونه پیل کړل
د تورکیې سواحلو ته نږدې پر بل ټانکر د برید راپور ورکړل شوی.
په اشغال شوې لویدیځه غاړه کې رام الله ته نږدې د چاقو په برید کې اسرائیلي پوځیان ټپیان شول
د جرمونو نړۍواله محکمه : د هیچا فشارونو ته به غاړه کینږدو
روسیې د اوکراین د کلیدي ښار پوکروفک د نیولو ادعا کړې
افریقایي هېوادونو د HIV مخنیوي  واکسین لومړی عامه وېش پیل کړ
بلجیم د اسرائیلو لخوا د سوریې پر خاوره  د بریدونو له امله  د سوریې ملي حاکمیت ته درناوي غوښتنه وکړه
د پاکستان په شمال لویدیځ کې په یوه ځانمرګي برید کې یو پولیس افسر ووژل شو
تاجکستان وايي، په تېره اوونۍ کې له افغانستان سره په پوله کې په  بریدونو کې پنځه کسان وژل شوي دي
په اندونیزیا کې د سختو بارانونو له امله د راوتلو سیلابونو په نتیجه کې مړو شمیره ۴۴۲ تنو ته لوړه شوه
د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ وویل چې په امریکا کې به د پناه غوښتنې بهیر د اوږدې مودې لپاره وځنډوي.
د انګلستان د پوځ یوه پخواني افسر پلټنو ته ویلي چې د بریتانیا پوځ په افغانستان کې جنګي جنایتونه کړي