واشنګټن کې د ملي ګارد پر ځواکونو برید کوونکي افغان د کلونو لپاره د امریکايي ځواکونو لپاره کار کړی و

د سپینې ماڼۍ سره نږدې د دوو ملي ګارد سرتیرو د ویشتلو شکمن کس یو افغان و چې په افغانستان کې یې د امریکایي ځواکونو سره ډیر کار کړی دی. په داسې حال کې چې واشنګټن دا پېښه "د ترهګرۍ عمل" بللی دی.

د نیویارک ټایمز، سي بي ایس، این بي سي او نورو رسنیو د راپور له مخې، ۲۹ کلن رحمن الله لکڼوال د چهارشنبې په ماسپښین سپینې ماڼۍ ته نږدې د ملي ګارد پر ځواکوننو ډزې وکړې او دوه ګزمه کوونکي سرتیري یې ټپیان کړل. وروسته برید کوونکی هم د سرتیرو لخوا وویشتل او له خپو وغورځول شو.

د امریکا د کورني امنیت وزیرې، کریسټي نوئم، د هغه له نوم اخیستو پرته په ټولنیزو رسنیو کې وویل چې شکمن کس "یو له هغو ډېرو کسانو څخه و چې پرته له څېړنې، د 'متحدینو د هرکلي عملیاتو' لاندې امریکا  ته راانتقال  شوي وو."

دغه پروګرام، چې د پخواني ولسمشر جو بایډن لخوا پیل شوی و، زیانمنونکو افغانانو ته، د هغو په ګډون چې د امریکایي ځواکونو سره یې کار کړی و، د طالبانو د حکومت له راستنېدو وروسته په امریکا کې د بیا مېشتېدو چانس ورکاوه.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په وینا، د طالبانو له واکمنۍ راهیسې تر ۱۹۰،۰۰۰ ډېر افغانان په امریکا کې بیا مېشت شوي دي.

این بي سي د شکمن کس د یوه خپلوان له قوله ویلي، چې لکڼوال د ۲۰۲۱ کال په سپتمبر کې امریکا متحده ایالتونو  ته راغلی و او لس کاله یې د افغان پوځ په لیکو کې د امریکايي ځانګړو ځواکونو ترڅنګ خدمت کړی و، چې ډېری یې په کندهار کې – د طالبانو تاریخي زېږنځای او د شل کلنې جګړې په اوږدو کې د سختو جګړو مرکز – مېشت وو.

فاکس نیوز، د سي آی اې د مشر جان راټکلیف په حواله ویلي، چې لکڼوال د استخباراتي خدماتو په ګډون د امریکا له بېلابېلو حکومتي ادارو سره کار کړی و.

سي این این او سي بي ایس د عامه امنیتي چارواکو په حواله راپور ورکړی، چې لکڼوال په ۲۰۲۴ کال کې د پناه غوښتنه کړې وه، چې په ۲۰۲۵ کال کې ورته ورکړل شوه.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل چې شکمن کس یو افغان و چې په ۲۰۲۱ کال کې "په هغو بدنامو الوتنو کې" امریکا  ته راغلی و، چې د امریکا له وتلو وروسته د طالبانو لخوا د جګړه ځپلي هیواد د نیولو پر مهال د افغانانو ایستلو ته اشاره کوي.

د ټرمپ له وینا لږ وروسته، د امریکا د تابعیت او مهاجرت خدماتو ادارې د افغانانو ټولې غوښتنې تر نامعلومې مودې وځنډولې.

ټرمپ دا برید "د شر عمل، د کرکې عمل او د ترهګرۍ عمل" وباله او دا یې "زموږ د ټول ملت پر وړاندې جرم" وباله.

دا ټکان ورکوونکې پېښه، چې د ماسپښین په لومړیو کې کله چې د واشنګټن د ښار مرکز سړکونه او دفترونه له خلکو ډک وو رامنځته شوه، د هیواد په کچه د جرمونو پر وړاندې د ټرمپ د جنجالي پوځي کولو هڅو ته یې بیا پام اړولی دی.

ولسمشر د واشنګټن، لاس انجلس او ممفیس په ګډون څو ښارونو ته، چې ټول د دیموکراتانو لخوا اداره کیږي، سرتیري استولي دي. دې کار ګڼ شمېر حقوقي دعوې او د ځايي چارواکو لخوا لاریونونه راپارولي چې جمهوري غوښتونکی ولسمشر د استبدادي واکونو په لټه تورنوي.

د ټرمپ په بیانیه کې دې ته هم اشاره شوې چې په هیواد کې په ناقانونه توګه د مهاجرینو د ایستلو لپاره د هغه مساوي جنجالي هڅې د هغه د کورنۍ اجنډا اصلي برخه  به نوې انګېزه ترلاسه کړي.

هغه لیکلي: "موږ باید اوس هر هغه بهرنی چې د بایډن په دوره کې له افغانستان څخه زموږ هیواد ته راغلی، بیا وڅېړو."

"موږ باید ټول اړین ګامونه پورته کړو ترڅو ډاډ ترلاسه کړو چې له هر هیواد څخه هر هغه بهرنی چې دلته ځای نلري، یا زموږ هیواد ته ګټه نه رسوي، وباسو. که دوی زموږ له هیواد سره مینه نشي کولی، موږ یې نه غواړو."

مرستیال ولسمشر جې ډي وانس هم دا څرګندونې تایید کړې او ویې ویل: "موږ باید خپلې هڅې دوه چنده کړو ترڅو هغه خلک وشړو چې زموږ په هیواد کې د اوسېدو حق نلري."

د واشنګټن د پولیسو مرستیال مشر، جیفري کارول وویل چې وسله وال کس خپلو قربانیانو ته "کمین نیولی و."

هغه "له کونج څخه راوګرځېد، خپل لاس یې له وسلې سره پورته کړ او د ملي ګارد پر غړو یې ډزې وکړې."

د اف بي آی مشر کاش پټېل وویل چې د ګارد دوه غړي په "نازک حالت" کې دي.

ټرمپ مخکې په ټولنیزو رسنیو کې ویلي وو چې شکمن کس "هم سخت ټپي دی، خو په هر حال به ډېره درنه بیه پرې کړي."

- خوندیتوب او څېړنه -

افغان ایواک (AfghanEvac)، هغه ډله چې له افغانستان څخه د امریکا له وتلو وروسته یې په امریکا کې د افغانانو په بیا مېشتولو کې مرسته کړې، وویل چې دوی د هر ډول مهاجرینو په پرتله "یو له تر ټولو پراخو امنیتي څېړنو" څخه تېرېږي.

د دې ډلې مشر، شاون وان ډایور وویل: "د دې کس جلا او تاوتریخوالي ډک عمل باید د یوې ټولنې د تعریف یا کمولو لپاره د پلمې په توګه ونه کارول شي."

د واشنګټن حکومتي ودانۍ په کلکه ساتل کیږي، خو دا ښار د جدي کوڅه ییزو جرمونو څخه خوندي نه دی.

ټرمپ دا ښار د ملي ګارد د سرتیرو د ځای پر ځای کولو د پرېکړې لپاره یوه نمونه ګرځولې وه – چې په پوځي یونیفورم کې او کله ناکله ټوپکونه هم لېږدوي.

د چهارشنبې د ډزو په پایله کې، د دفاع وزیر پیټ هیګسیت اعلان وکړ چې ۵۰۰ نور سرتیري به واشنګټن ته واستول شي، چې مجموعي شمېر به ۲۵۰۰ ته ورسېږي.

یوه فدرالي قاضي تېره پنجشنبه پرېکړه وکړه چې د امریکا په پلازمېنه کې د ټرمپ لخوا د ملي ګارد د سرتیرو ځای پر ځای کول غیرقانوني وو.