ټرمپ وايي حماس د 'تلپاتې سولې' لپاره چمتو دی، او له اسرائيلو غواړي چې پر غزه بمباري ودروي

د امریکا ولسمشر ټرمپ د اوربند او بندیانو د تبادلې خپل وړاندیز ته د حماس د ځواب هرکلی کړی او ویلي یې دي چې باور لري دا فلسطیني مقاومتي ډله "د تلپاتې سولې لپاره چمتو ده".

د امریکا ولسمشر ډونلډ ټرمپ ویلي، باور لري چې حماس سولې ته چمتو دی او له اسرائيلو یې غوښتي چې پر محاصره شوې غزه بمباري ودروي، وروسته له هغه چې دې فلسطیني مقاومتي ډلې اعلان وکړ چې د هغه د اوربند پلان له مخې د اسیرانو خوشې کولو ته چمتو ده.

ټرمپ پر 'ټروت سوشل' ټولنیزه شبکه لیکلي: "د حماس له خوا د تازه خپرې شوې اعلامیې پر بنسټ، زه باور لرم چې دوی د یوې تلپاتې سولې لپاره چمتو دي. اسرائیل باید سمدستي پر غزه بمباري ودروي، ترڅو موږ وکولای شو برمته شوي کسان په خوندي او چټکۍ سره راوباسو!"

هغه زیاته کړه: "همدا اوس، د دې کار کول خورا خطرناک دي. موږ لا دمخه د هغو جزئیاتو په اړه په خبرو بوخت یو چې باید نهايي شي. دا یوازې د غزې په اړه نه ده، بلکې دا په منځني ختیځ کې د هغې اوږدمهاله سولې په اړه ده چې له ډېره وخته یې هیله کېږي."

سپینې ماڼۍ تر دې مخکې یوه ویډیو خپره کړې وه چې پکې ښکاري ټرمپ د غزې په اړه یو مخکې ثبت شوی ویډیويي پیغام ثبتوي، که څه هم دا لا روښانه نه ده چې دا به کله خپره شي.

ټرمپ همدارنګه پر 'ټروت سوشل' د غزې د اوربند پلان ته د حماس رسمي ځواب هم شریک کړ، لومړی یې د دې ډلې انګلیسي اعلامیه له کومې تبصرې پرته خپره کړه، او بیا یې خپلې څرګندونې ور زیاتې کړې.

د حماس ځواب

د ټرمپ څرګندونې وروسته له هغه وشوې چې حماس وویل، منځګړو ته د خپل ځواب ورکولو دمخه یې له بېلابېلو ډلو، خپلواکو شخصیتونو او منځګړو سره "پراخې مشورې" کړې دي.

حماس ویلي چې په غزه کې د نسل وژنې د پای ته رسولو لپاره د ټرمپ په ګډون د عربي، اسلامي او نړیوالو هڅو ستاینه کوي.

دغې ډلې د یوه داسې چوکاټ منظوري تایید کړه چې پکې د تبادلې د یوه میکانیزم له لارې د ټولو ژوندیو او مړو اسرائيلي اسیرانو خوشې کول، په سمدستي توګه د بشري مرستو ننوتل، او د اسرائيلو اشغال او د فلسطینیانو بې ځایه کېدل ردول شامل دي.

حماس همدارنګه چمتووالی وښود چې د پلي کولو د څرنګوالي په اړه د خبرو لپاره "سمدستي" د منځګړو له لارې خبرو اترو ته ننوځي.

دغه غورځنګ یو ځل بیا خپله موافقه تکرار کړه چې د غزې اداره به د ملي اجماع پر بنسټ او د عربي او اسلامي ملاتړ لرونکې یوې فلسطیني تخنیکي ادارې ته وسپاري.

حماس وویل چې پراخې سیاسي پوښتنې، لکه د غزې اوږدمهاله وضعیت او د فلسطینیانو حقونه، باید په یوه جامع ملي چوکاټ کې حل شي.

د حماس یوه لوړپوړي چارواکي، موسی ابو مرزوق وویل، چې دې ډلې د امریکا له وړاندیز سره مثبت چلند کړی دی.

هغه وویل: "لومړیتوب د جګړې او عام وژنې درول دي،" او زیاته یې کړه چې د غزې د راتلونکي په اړه پرېکړه یوه ملي مسله ده او یوازې د حماس پورې اړه نه لري.

هغه تایید کړه چې بېلابېلو ډلو موافقه کړې چې غزه باید د فلسطیني ادارې په چوکاټ کې د خپلواکو شخصیتونو لخوا اداره شي. هغه همدارنګه یوه موازي مصري سیمه ییز وړاندیز ته اشاره وکړه، چې حماس منلی و، او پر واشنګټن یې غږ وکړ چې د فلسطینیانو اړتیاوو ته "مثبت" ځواب ووایي.

ابو مرزوق خبرداری ورکړ چې د ټرمپ د پلان له مخې په ۷۲ ساعتونو کې د بندیانو تبادله "په اوسنیو شرایطو کې نظري او غیر واقعي" ده.

هغه زیاته کړه چې حماس چمتو دی وسلې راتلونکي فلسطیني حکومت ته وسپاري، او ټینګار یې وکړ چې "هر څوک چې پر غزه حکومت کوي، باید وسلې په خپل واک کې ولري."

د ټرمپ له خوا ټاکل شوې نېټه

ټرمپ حماس ته د واشنګټن پر وخت د یکشنبې تر ماښامه پورې وخت ورکړی و چې په رسمي توګه ځواب ورکړي، او دا یې په غزه کې د نږدې دوه کلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره "وروستی چانس" بللی و.

هغه خبرداری ورکړی و چې د موافقې په نه کولو سره به دا ډله له "بې ساري سخت حالت" سره مخ شي.

د ۲۰۲۳ کال له اکتوبر راهیسې، د اسرائيلو په بریدونو کې تر ۶۶،۲۰۰ ډېر فلسطینیان وژل شوي، چې ډېری یې ښځې او ماشومان دي.

ویره ده چې شاوخوا ۱۱،۰۰۰ فلسطینیان د خپلو بمبار شویو کورونو تر کنډوالو لاندې ښخ شوي وي. ۱۰،۰۰۰ نور اسرائيلو تښتولي او د اسرائيلو په زندانونو او شکنجو خونو کې یې اچولي دي.

خو کارپوهان او ځینې څېړنې وايي چې دا یوازې ظاهري شمېرې دي او د فلسطینیانو د مړو اصلي شمېر ښايي شاوخوا ۲۰۰۰۰۰ وي.

ملګرو ملتونو په غزه کې نسل وژنه اعلان کړې او په پرله پسې ډول یې خبرداری ورکړی چې غزه د اوسېدو وړ نه ده، او لوږه او ناروغۍ په چټکۍ سره خپرېږي.