نړۍ
4 د لوستلو موده (...) دقیقې
د تورکیې د بهرنیو چارو وزیر: انګلستان، اروپا او تورکیه د سیمې د جذابیت مرکز جوړولو ته چمتو دي.
حاکان فیدان وايي، ډېر اروپايي پوځونه د تورکیې د پوځي ځواکونو په څېر پیاوړي نه دي، او د اروپا اندیښنو ته په اشارې سره چې که امریکا "خپله امنیتي چترۍ راښکته کړي" نو څه به پیښ شي.
00:00
د تورکیې د بهرنیو چارو وزیر: انګلستان، اروپا او تورکیه د سیمې د جذابیت مرکز جوړولو ته چمتو دي.
/ Reuters
17 مارچ 2025

د تورکیې د بهرنیو چارو وزیر ټینګار کړی چې د نړۍ د څو نفوذ سیمو ته د وېش په صورت کې د اروپایي مشرانو لپاره د پرېکړې کولو په برخه کې ګډوډي شتون لري.

حاکان فیدان د پنجشنبې په ورځ د تورکیې په ټلویزیوني چینل TV100 سره په خبرو کې وویل: "دا ممکنه ده چې د برېتانیا، ځینو اروپایي هېوادونو او تورکیې په ګډون یو داسې جوړښت رامنځته شي چې په سیمه کې خپل د جذب مرکز جوړ کړي."

هغه زیاته کړه: "دا وړتیا شته، فرصت شتون لري. یوازې د ارادې ښودلو او د هغې تعقیبولو خبره ده." فیدان ټینګار وکړ چې که تورکیه په ۲۰۰۷-۲۰۰۸ کلونو کې د اروپایي اتحادیې غړې شوې وای، نو برېتانیا به له دې اتحادیې څخه نه وای وتلې.

هغه وویل: "یو داسې جوړښت چې تورکیه او برېتانیا پکې شامل وي، د اروپایي اتحادیې دننه به خپل بهرنی سیاست او امنیتي جوړښت ډېر ژر رامنځته کړی وای."

فیدان زیاته کړه چې اروپایي اتحادیې د "اروپا بیا وسلوالول" پروګرام لپاره ۸۰۰ میلیارده یورو ځانګړي کړي دي، ځکه اروپایي هېوادونه هڅه کوي خپلې دفاعي وړتیاوې زیاتې کړي، په داسې حال کې چې د دې برخې لپاره د تورکیې اهمیت زیات شوی دی.

هغه وویل چې ډېر لږ اروپایي پوځونه د تورکیې د پوځ په څېر ځواکمن دي، چې وسایل یې په جګړو کې ازمویل شوي دي. او د اروپا په اندیښنو یې ټینګار وکړ چې که امریکا "خپله امنیتي چترۍ راښکته کړي" نو څه به پیښ شي.

د اروپايي ټولنې غړیتوب لاهم لومړیتوب لري

د TV100 سره په خبرو کې د تورکیې د بهرنیو چارو وزیر ټینګار وکړ چې د تورکیې او اروپایي هېوادونو ترمنځ دوه اړخیزې اړیکې په ښه حالت کې دي.

هغه وویل: "موږ له ټولې اروپا سره د ۲۰۰ میلیارده ډالرو څخه زیات د سوداګرۍ حجم لرو. دا د نړۍ تر ټولو متوازن سوداګریز حجم دی، د دواړو خواوو لپاره."

فیدان په ۲۰۱۹ کال کې د اروپایي اتحادیې له ادارو سره د اړیکو د خرابېدو ستونزې یادې کړې، خو ټینګار یې وکړ چې د انقرې لپاره د اروپایي اتحادیې غړیتوب لا هم ستراتیژیک لومړیتوب دی. هغه وویل چې اروپایي اتحادیه په دې موضوع کې ورته چلند نه کوي.

د بهرنیو چارو وزیر د مذاکراتو پر مهال د دواړو خواوو ګټو ته په پام سره د رغنده دریځ خپلولو نیت څرګند کړ، او ویې ویل چې له ۲۰۱۹ کال راهیسې په اروپایي اتحادیه کې حاکم منفي چاپېریال کم شوی دی.

د اوکراین جګړه

د پنجشنبې په ورځ د تورکیې د بهرنیو چارو وزیر وویل چې د روسیې او اوکراین جګړه به د اروپایي هېوادونو، په شمول د تورکیې، لپاره د یو بل ساتنې په برخه کې د مداخلې د ارادې ازموینه وي.

فیدان د اوکراین جګړې د پای ته رسولو په اړه د نظر اختلاف ته په اشارې وویل: "د اوکراین جګړې پیل ګوندونه سره ووېشل، او په پای کې هم هغوی وېشي. د تورکیې هغه څرګندونې چې له پیل څخه یې کړې وې، اوس د امریکا لخوا ویل کېږي."

انقرې له پیل څخه د روسیې او اوکراین ترمنځ د درې کلنې جګړې د خبرو اترو له لارې د پای ته رسولو غوښتنه کړې ده. دا تګلاره اوس د ولسمشر ډونالډ ټرمپ تر مشرۍ لاندې د امریکا لخوا منل شوې ده.

فیدان وویل: "موږ به په سیاسي، تخنیکي او پوځي توګه هر هغه څه وکړو چې زموږ په وس کې وي." هغه ډاډ ورکړ چې تورکیه، د ناټو یوازینی هېواد چې د اوربند غوښتنه یې کړې، چمتو ده چې د روسیې او اوکراین ترمنځ د منځګړیتوب هڅې زیاتې کړي.

فیدان یادونه وکړه چې "ریښتینې" د سولې خبرې یوازې هغه وخت ممکنې دي چې ټول اړخونه پکې شامل وي. تورکیې یو ځل بیا د سولې خبرو کوربه توب لپاره خلاصه بلنه ورکړې ده.

وپلټۍ
د آلمان محکمې یوه مسلمانه ښځه د حجاب او پړوني له امله د قاضۍ له دندې منع کړه
کابل وايي، د ایران سرحدي ساتونکو ۱۰ افغانان چې هڅه یې کوله له پولې څخه تېر شي وژلي دي.
پوتین د روسیې له لوري د دوه ښارونو د نیولو ادعا وروسته د اوکراین جګړه ځپلي سیمې ته سفر وکړ
اسرائیل د سوریې پر خاوره تیري ته دوام ورکوي.اسرائیل د سوریې په جنوب کې نوي بریدونه پیل کړل
د تورکیې سواحلو ته نږدې پر بل ټانکر د برید راپور ورکړل شوی.
په اشغال شوې لویدیځه غاړه کې رام الله ته نږدې د چاقو په برید کې اسرائیلي پوځیان ټپیان شول
د جرمونو نړۍواله محکمه : د هیچا فشارونو ته به غاړه کینږدو
روسیې د اوکراین د کلیدي ښار پوکروفک د نیولو ادعا کړې
افریقایي هېوادونو د HIV مخنیوي  واکسین لومړی عامه وېش پیل کړ
بلجیم د اسرائیلو لخوا د سوریې پر خاوره  د بریدونو له امله  د سوریې ملي حاکمیت ته درناوي غوښتنه وکړه
د پاکستان په شمال لویدیځ کې په یوه ځانمرګي برید کې یو پولیس افسر ووژل شو
تاجکستان وايي، په تېره اوونۍ کې له افغانستان سره په پوله کې په  بریدونو کې پنځه کسان وژل شوي دي
په اندونیزیا کې د سختو بارانونو له امله د راوتلو سیلابونو په نتیجه کې مړو شمیره ۴۴۲ تنو ته لوړه شوه
د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ وویل چې په امریکا کې به د پناه غوښتنې بهیر د اوږدې مودې لپاره وځنډوي.
د انګلستان د پوځ یوه پخواني افسر پلټنو ته ویلي چې د بریتانیا پوځ په افغانستان کې جنګي جنایتونه کړي