امریکايي-جاپاني ډلې د معافیتي سیسټم د څېړنو له امله د طب په برخه کې د ۲۰۲۵ کال د نوبل جایزه وګټله
د امریکايي ساینس پوهانو مري برونکو، فریډ رامسډیل او جاپاني ساینسپوه شیمون ساکاګوچي څېړنو چې د "بهرني معافیتي زغم" په اړه دي، د سرطان او خودایمني ناروغیو په درملنه کې نوې لارې پرانیستې دي.
امریکايي-جاپاني درې کسیزې ډلې د معافیتي سیسټم د څېړنو له امله د طب په برخه کې د ۲۰۲۵ کال د نوبل جایزه وګټله
د امریکايي ساینس پوهانو مري برونکو، فریډ رامسډیل او جاپاني ساینسپوه شیمون ساکاګوچي څېړنو چې د "بهرني معافیتي زغم" په اړه دي، د سرطان او خودایمني ناروغیو په درملنه کې نوې لارې پرانیستې دي.
جایزه ورکوونکې ادارې ویلي، چې د امریکا پوهانو مري برونکو، فریډ رامسډیل او د جاپان شیمون ساکاګوچي د "بهرني معافیتي زغم په اړه د خپلو کشفیاتو" له امله د فزیولوژۍ یا طب په برخه کې د ۲۰۲۵ کال د نوبل جایزه وګټله.
جایزه ورکوونکې ادارې د دوشنبې په ورځ په یوه اعلامیه کې وویل: "د دوی کشفیاتو د څېړنو د یوې نوې برخې بنسټ ایښی او د نویو درملنو پراختیا ته یې وده ورکړې ده، د بېلګې په توګه، د سرطان او خودایمني ناروغیو لپاره."
د طب برخې ګټونکي د سویډن د کارولینسکا انستیتوت طبي پوهنتون د نوبل اسمبلۍ له خوا ټاکل کېږي او د ۱۱ میلیونه سویډني کرون (۱.۲ میلیونه ډالر) په ارزښت نقدي جایزه، او همدارنګه د سرو زرو یو مډال ترلاسه کوي چې د سویډن د پاچا له خوا ورکول کېږي.
د نوبل جایزې د سویډني مخترع او شتمن سوداګر، الفریډ نوبل، د وصیت له مخې رامنځته شوې دي. دا جایزې له ۱۹۰۱ کال راهیسې په ساینس، ادبیاتو او سوله کې د غوره خدمتونو لپاره ورکول کېږي، چې ډیری ځنډ پکې د نړیوالو جګړو پر مهال راغلی دی.
د اقتصاد جایزه وروسته ور اضافه شوه او د سویډن د مرکزي بانک، ریکسبانک، له خوا تمویلېږي.
ګټونکي د بېلابېلو بنسټونو د متخصصینو د کمیټو له خوا ټاکل کېږي.
ټولې جایزې په سټاکهولم کې ورکول کېږي، پرته له سولې جایزې چې په اوسلو کې ورکول کېږي – چې دا ښايي د نوبل د ژوند پر مهال د سویډن او ناروې ترمنځ د سیاسي اتحاد میراث وي.
د فزیولوژۍ یا طب په برخه کې د نوبل جایزې پخوانیو ګټونکو کې مشهور ساینسپوهان لکه الکساندر فلیمینګ شامل دي، چې په ۱۹۴۵ کال کې یې د پنسلین د کشف له امله دا جایزه په ګډه ترلاسه کړه.
په وروستیو کلونو کې، دې جایزې لویو پرمختګونو ته پام کړی، لکه هغه چې د کوویډ-۱۹ واکسینونو د جوړولو زمینه یې برابره کړه.
د تېر کال د طب جایزه امریکايي ساینسپوهانو ویکتور امبروس او ګیري رووکن ته د مایکرو اراینای (microRNA) د کشف او د څو حجروي موجوداتو په وده او ژوند کې د هغې د کلیدي رول له امله ورکړل شوه، چې دا تشریح کوي چې حجرې څنګه په بېلابېلو ډولونو کې ځانګړې کېږي.
د دود له مخې، د طب جایزه د کلنیو نوبل جایزو لړۍ پیلوي، چې په ساینس، ادبیاتو، سوله او اقتصاد کې تر ټولو معتبرې جایزې ګڼل کېږي، او پاتې نورې به په راتلونکو ورځو کې اعلان شي.
له پیل څخه یې تر یوې پېړۍ ډېر وخت وروسته، د نوبل جایزې لا هم په دودونو کې رانغښتې دي.
دا جایزې د سویډن او ناروې د شاهي کورنیو په ګډون په مراسمو سره خپل اوج ته رسېږي، چې ورپسې د ډسمبر په ۱۰مه، د الفریډ نوبل د مړینې په کلیزه، شاندارې مېلمستیاوې جوړېږي.