سیاست
3 د لوستلو دقیقې
فرانسې او اسپانیا د ملګروملتونو د امنیت شورا د ویتو صلاحیت د محدودولو غوښتنه وکړه
فرانسې او اسپانیا دواړو یو ځل بیا د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د ویټو واک صلاحیت د محدودولو غوښتنه وکړه. نوموړو هیوادونو ویلې یې دي چې دا میکانیزم څو ځله د نړۍ له ګډ عمل څخه د بشري ناورینونو په وړاندې، لکه د فلسطین د غزې د کړکېچ په څېر، مخه نیولې ده.
فرانسې او اسپانیا د ملګروملتونو د امنیت شورا د ویتو صلاحیت د محدودولو غوښتنه وکړه
فرانسې او اسپانیا د ملګروملتونو د امنیت شورا د ویتو صلاحیت د محدودولو غوښتنه وکړه
30 اکتوبر 2025

فرانسې او اسپانیې په غزه کې د عدالت د تامین لپاره د ملګرو ملتونو د ویټو  صلاحیت په ساختار کې د  اصلاحاتو غوښتنه وکړه

دواړه هېوادونه د ملګرو ملتونو د امنیت په شورا کې د بڼسټیزو اصلاحاتو غوښتنه کوي، څو د معاصر جیوپولیټیک وضعیت انعکاس وکړي او د ویټو حق د بشري ناورینونو پر وړاندې د عمل مخه ونه نیسي.

فرانسې او اسپانیا دواړو یو ځل بیا د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د ویټو واک صلاحیت د محدودولو غوښتنه وکړه. نوموړو هیوادونو ویلې یې دي چې دا میکانیزم څو ځله د نړۍ له ګډ عمل څخه د بشري ناورینونو په وړاندې، لکه د فلسطین د غزې د کړکېچ په څېر، مخه نیولې ده.

د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر ژان-نوېل بارو د پنجشنبې په ورځ د پاریس د سولې په فورم کې وویل چې امنیت شورا باید د ننني جیوپولیټیک واقعیت انعکاس وکړي او خپلو پرېکړو ته مشروعیت بېرته ورکړي.

هغه وویل: "موږ غواړو ډاډ ترلاسه کړو چې د امنیت شورا دوه دايمي څوکۍ افریقا ته ورکړل شي، او جاپان، جرمني او برازیل هم څوکۍ ولري، څو پرېکړې مشروع او عادلانه شي."

بارو زیاته کړه چې فرانسه له کلونو راهیسې له مکسیکو سره په دې هڅه کې ده چې د نسل‌ وژنې او لویو بشري جنایتونو په قضیو کې د ویټو حق محدود کړي — یو ابتکار چې اوس له ۲۰ څخه زیات هېوادونه یې ملاتړ کوي.

هغه وویل: "موږ د غزې په اړه ګډ تعهد ته ونه رسېدو،" او ټینګار یې وکړ چې امنیت شورا باید د نړیوال قانون د ساتنې لپاره "اخلاقي او سیاسي مسوولیت" په غاړه واخلي.

هغه ټینګار وکړ: "له همدې امله موږ د امنیت شورا د اصلاح په پیاوړي ملاتړ ټینګار کوو، څو هغه پرېکړې ازادې کړو چې د ویټو له کبله بندېږي، په ځانګړي ډول هغه وخت چې بنسټیز بشري حقونه تر پښو لاندې کېږي."

د اسپانیې د بهرنیو چارو وزیر خوسې مانوېل البرېس د بارو خبرې تائید کړې او ویې ویل چې د اسپانیې دریځ تل یو شان دی، "که دا په اوکراین، غزه، سوډان یا ساحل کې وي."

هغه وویل: "موږ د نړیوال قانون، د نړیوال بشري قانون، او د ملکي وګړو د ساتنې دفاع کوو."

البرېس د ملګرو ملتونو د نږدې ختیځ د کډوالو د مرستې اداره (UNRWA) یو "نه‌ بدلېدونکی بنسټ" وباله، او زیاته یې کړه: "په منځني ختیځ کې د شپږ میلیونه فلسطینیانو ژوند پرې تکیه لري."

هغه وویل بشري مرسته "باید پرته له خنډه غزې ته ورسېږي" او هغه کسان چې د مرستندویانو پر ضد بریدونه کوي "باید حساب ورکړي."

البارس وویل: "موږ باید په یاد ولرو چې د نړیوالې عدالت محکمې پریکړې په ملګرو ملتونو کې د هرچا لپاره پابند دي، پشمول د اسرائیل دولت."

هغه ټینګار وکړ: " اسرائیلو ته د ویټو حق نه شي ورکول کېدای."

"په ملیونونو ژوند په توازن کې بند پاتې دي"

په عین حال کې، د سره صلیب د نړیوالې کمیټې (ICRC) مشرې، میرجانا سپولجاریک-ایګر، خبرداری ورکړ چې په غزه کې روان بشري عملیات "ډیر پیچلي، حساس او خطرناک" پاتې دي.

هغې وویل: "اوربند باید دوام وکړي، په ملیونونو ژوند په توازن کې بند پاتې دي."

هغې زیاته کړه: "که جګړه بېرته پیل شي، د خلکو د زغملو توان به نور پاتې نه شي."

سپولیارېچ-اېګر خبرداری ورکړ چې په غزه او سوډان کې د نړیوال قانون له پامه غورځول "۴۵۰ وسلوالو ډلو او غیر دولتي لوبغاړو ته دا پیغام ورکوي چې هر څه روا دي"، او زیاته یې کړه چې د هغوی ځواک د نوې ټکنالوژۍ له لارې لا پیاوړی شوی دی.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

وپلټۍ
د امریکا ولسمشر ټرمپ خبرداری ورکړی که ممداني د نیویارک ښاروالۍ ټاکنې وګټي، فدرالي بودیجه به پرې کړي
ټي آر ټي ورلډ فورم  نن د نهم ځل لپاره په استانبول کې پیلیږي.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سویلي کوریا په بوسان ښار د چین د ولسمشر شي جینپینګ سره لیدنه وکړه.
لي چيانګ: چين چمتو دی چې له اسټراليا سره 'ستراتيژيکه ملګرتيا' ژوره کړي
ټایلنډ او کمبودیا د اسیان په سرمشریزه کې د ټرمپ په حضور کې د اوربند تړون لاسلیک کړ.
مکرون ټینګار کوي چې د ټرمپ او پوتین په هر ډول خبرو کې باید اوکراین او اروپا هم شامل وي
زیلینسکي: که وبلل  شم، په بوداپست کې له پوتین او ټرمپ سره غونډه کې ګډون ته چمتو یم
چین د پاکستان او افغانستان ترمنځ د اوربند د بریالي منځګړیتوب  له امله د تورکیې او قطر ستاینه وکړه
ټرمپ او پوتین به له 'ګټورو' خبرو وروسته په بوداپست کې سره لیدنه وکړي.
د فرانسې ولسمشر مکرون پر نتنیاهو ډیره سخته نیوکه وکړه
ټرمپ په ملګرو ملتونو کې د زیلینسکي سره له لیدنې وروسته، د روسیې په اړه دریځ بدل کړ
مکرون وایي چې اسرائیل به د خپلو ګاونډیانو پر وړاندې د 'دوامداره جګړې' له لارې امنیت ترلاسه نه کړي
پولنډ : روسیه د پولنډ د هوايي حریم څخه د تیري سره په اصل کې د ناټو غبرګون امتحانوي.
ټرمپ ناټو له غړیو هیوادونو له روسیې څخه د تیلو په پیریدونکو هیوادونو د لوړو تعرفو لګولو غوښتنه وکړه
د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلۍ  د جمعې په ورځ هغه پرېکړه لیک تصویب کړ، چې د نیویارک اعلامیه تاییدوي.
د فلسطین ولسمشر: د غزه جګړې وروسته په یوه کال کې انتخابات پلان شوي
د اسپانیا لومړي وزیر پیډرو سانچیز د دوشنبې په ورځ د اسرائیل پر خلاف ۹ اقدامات اعلان کړل
ټرمپ: اروپايي مشران به روانه اونۍ د روسیې-اوکراین جګړې په اړه د خبرو لپاره امریکا ته سفر وکړي
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ویلي، چې دی پر روسیې د بندیزونو دویم پړاو ته چمتو دی.
بلجیم د اسرائیلو پر خلاف ډیر مهم ګام اوچت کړ. بلجیم پر اسرائیلو بندیزونه تصویب کړل