سیاست
4 د لوستلو موده (...) دقیقې
د جي ۷ غونډه د ټرمپ د تعرفو او اوکراین په اړه اختلاف نظر تر سیوري لاندې جوړیږي
د لویدیځو مخکښو اقتصادي هېوادونو د بهرنیو چارو وزیران د پنجشنبې په ورځ په کاناډا کې سره راټول شول.
00:00
د جي ۷ غونډه د ټرمپ د تعرفو او اوکراین په اړه اختلاف نظر تر سیوري لاندې جوړیږي
/ AFP
14 مارچ 2025

د لویدیځو مخکښو اقتصادي هېوادونو د بهرنیو چارو وزیران د پنجشنبې په ورځ په کاناډا کې سره راټول شول. دا غونډه په داسې حال کې جوړیږي چې  د اوکراین په اړه د امریکا د پالیسۍ بدلون او د تعرفو لګولو له امله د ولسمشر ډونلډ ټرمپ او د امریکا د متحدینو ترمنځ د اوو اونیو راهیسې کړکېچ زیات شوی.

د بریتانیا، کاناډا، فرانسې، جرمني، ایټالیا، جاپان او امریکا د بهرنیو چارو وزیران، د اروپایي اتحادیې سره یو ځای، د دوو ورځو لپاره د کاناډا د  کیوبیک په غونډیو کې د لا مالبې په لرې سیاحتي ښارګوټي کې سره راټول شول. په تېرو وختونو کې، د دوی غونډې په عمومي ډول د مخامخ ستونزو په اړه د نظرونو په همغږۍ ولاړې وې.

د واشنګټن د متحدینو لپاره د اجنډا په سر کې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو د سه شنبې په ورځ  د سعودي عربستان د جدې په ښار کې د اوکراین سره د خبرو په اړه معلومات ترلاسه کول وو. اوکراین ویلي چې دوی د ۳۰ ورځو اوربند ملاتړ ته چمتو دي.

خو د کاناډا د لومړۍ G7 غونډې د مشرۍ په  درشل کې، د یوې ګډې پایلې جوړول ستونزمن شوي دي. د امریکا پرېکړه چې په فولادو او المونیمو باندې ۲۵ سلنه تعرفې ولګولې، سمدستي د کاناډا او اروپایي اتحادیې له خوا د متقابلو اقداماتو سره مخ شوه، او کړکېچ یې لا زیات کړ.

واشنګټن هڅه کړې چې د اوکراین په اړه د څرګندونو په اړه محدودیتونه وضع کړي  او د روسیې لخوا د بندیزونو نه د تیښتې  د سمندري  شبکې په اړه د جلا اعلامیې سره  مخالفت کړی، په داسې حال کې چې د چین په اړه د سختو څرګندونو غوښتنه کوي.

د دوشنبې په ورځ، روبیو خبرداری ورکړ چې واشنګټن داسې ژبه نه غواړي چې د روسیې او اوکراین د خبرو اترو هڅې زیانمنې کړي. د چهارشنبې په ورځ یې خبریالانو ته وویل چې یوه ښه G7 اعلامیه به وښيي چې امریکا د جګړې د پای ته رسولو په بهیر کې پرمختګ کړی دی.

د G7 ډیپلوماټانو ویلي چې په جدې کې مثبتې پایلې ښایي د اوکراین په اړه خبرې لږې اسانه کړي.

امریکا، د جنورۍ په ۲۰مه د ټرمپ د دفتر ته د راستنېدو راهیسې، د اوکراین په اړه لږ دوستانه دریځ غوره کړی، د جګړې د ژر تر ژره پای ته رسولو غوښتنه یې کړې، له اروپایي شریکانو یې غوښتي چې د بار ډېره برخه پر غاړه واخلي، پرته له دې چې په راتلونکو خبرو کې د دوی رول په ښکاره ډول ومني، او د مسکو سره یې اړیکې تودې کړې دي.

حتی جاپان، چې د امریکا د امنیتي تضمینونو په اړه ډېر تکیه لري، د ټرمپ د نیوکو هدف ګرځېدلی دی.

یوه اروپایي ډیپلوماټ په طنز سره وویل: "دا ډېر ستونزمن دی. ښایي موږ باید د G8 لپاره انتظار وکړو." ټرمپ وړاندیز کړی چې د G8 بیا راژوندی کړي. د ویلو ده چې روسیه ۱۱ کاله مخکې هله د جي ۸ سازمان نه وویستل شوه چې د اوکراین اړوند د کریمیا په سیمه يي برید وکړ او دا سیمه يي د نیولو نه وروسته د خپل هیواد سره ګډه کړه.

په کاناډا کې د امریکا د متحدینو لپاره ستونزې تر بل هر ځای ډېرې څرګندې دي. د امریکا او کاناډا ترمنځ اړیکې تر ټولو ټیټې کچې ته رارسیدلي دي. ددې خبرې اصلي لامل  د ټرمپ  لخوا  پر ټولو کاناډایي وارداتو تعرفو لګولو ګواښونه او په دوامداره کاناډا د امریکا متحده ایالتونو د  ۵۱م ایالت د جوړولو په اړه څرګندونې دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر روبیو خبریالانو ته وویل: "موږ به په G7 کې پر ټولو دغو موضوعاتو تمرکز وکړو. دا غونډه د دې لپاره نه ده چې څنګه کاناډا ونیسو."

دا خبرې ښایي اوټاوا ته د قناعت وړ نه وي. د بهرنیو چارو وزیرې میلاني جولي د چهارشنبې په ورځ وویل چې په G7 کې به د تعرفو په اړه د اروپایانو سره د ځواب همغږي کولو او پر امریکایانو د فشار راوړلو لپاره په هره غونډه کې دغه موضوع راپورته کړي.

اروپایي ډیپلوماټانو ویلي چې دوی هیله لري د G7 له لارې په مستقیم ډول ارزونه وکړي چې روبیو په امریکا د بهرني سیاست څومره اغېز لري.

ټرمپ د بهرنیو چارو وزارت سره تړاو نه لرونکي ګڼ شمېر چارواکي د خبرو لپاره کارولي، له اوکراین څخه نیولې د منځني ختیځ وضعیت پورې، چې متحدین یې د واشنګټن د ځینو غیرمنظم څرګندونو له امله اندېښمن کړي دي.

وپلټۍ
د آلمان محکمې یوه مسلمانه ښځه د حجاب او پړوني له امله د قاضۍ له دندې منع کړه
کابل وايي، د ایران سرحدي ساتونکو ۱۰ افغانان چې هڅه یې کوله له پولې څخه تېر شي وژلي دي.
پوتین د روسیې له لوري د دوه ښارونو د نیولو ادعا وروسته د اوکراین جګړه ځپلي سیمې ته سفر وکړ
اسرائیل د سوریې پر خاوره تیري ته دوام ورکوي.اسرائیل د سوریې په جنوب کې نوي بریدونه پیل کړل
د تورکیې سواحلو ته نږدې پر بل ټانکر د برید راپور ورکړل شوی.
په اشغال شوې لویدیځه غاړه کې رام الله ته نږدې د چاقو په برید کې اسرائیلي پوځیان ټپیان شول
د جرمونو نړۍواله محکمه : د هیچا فشارونو ته به غاړه کینږدو
روسیې د اوکراین د کلیدي ښار پوکروفک د نیولو ادعا کړې
افریقایي هېوادونو د HIV مخنیوي  واکسین لومړی عامه وېش پیل کړ
بلجیم د اسرائیلو لخوا د سوریې پر خاوره  د بریدونو له امله  د سوریې ملي حاکمیت ته درناوي غوښتنه وکړه
د پاکستان په شمال لویدیځ کې په یوه ځانمرګي برید کې یو پولیس افسر ووژل شو
تاجکستان وايي، په تېره اوونۍ کې له افغانستان سره په پوله کې په  بریدونو کې پنځه کسان وژل شوي دي
په اندونیزیا کې د سختو بارانونو له امله د راوتلو سیلابونو په نتیجه کې مړو شمیره ۴۴۲ تنو ته لوړه شوه
د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ وویل چې په امریکا کې به د پناه غوښتنې بهیر د اوږدې مودې لپاره وځنډوي.
د انګلستان د پوځ یوه پخواني افسر پلټنو ته ویلي چې د بریتانیا پوځ په افغانستان کې جنګي جنایتونه کړي