تورکیه د زړښت ستونزې د حل لپاره څه کوي؟
تورکیه
3 د لوستلو دقیقې
تورکیه د زړښت ستونزې د حل لپاره څه کوي؟د تورکیې د عمر لرونکي نفوس په زیاتیدو سره او د زیږون کچه په تاریخي کچه ټیټه، ولسمشر اردوغان ۲۰۲۵ کال د "کورنۍ کال" اعلان کړی.
00:00
20 مارچ 2025

تورکیه د یو حیاتي نفوس جدي ننګونې سره مخ ده ځکه چې د زړو خلکو شمیر یې د ۹۶ هیوادونو څخه لوړ دی، په شمول د سویس، ډنمارک، آیرلینډ، نیوزیلنډ، او ارمینیا، وروستۍ ارقام ښیي.

د تورکیې د احصایې انستیتوت (TurkStat) رسمي معلومات چې د اناطولیا اژانس لخوا ترتیب شوي ښیي چې د تورکیې ټول نفوس په ۲۰۲۳ کال کې ۸۵.۶ میلیونه و، چې ۱۰.۶ سلنه یې د زړو په توګه طبقه بندي شوي. د پرتلې له مخې، د نړۍ د زړو خلکو نفوس د نړۍ د ۸.۱ میلیارده نفوس ۱۰.۲ سلنه جوړوي.

چین د ۲۸۱ میلیونه خلکو سره د زړو نفوس په برخه کې د نړۍ مشري کوله، ورپسې هند د ۱۰۳.۷ میلیونه او متحده ایالات د ۶۱.۹ میلیونه سره.

موناکو د زړو اوسیدونکو ترټولو لوړه سلنه درلوده، چې د خپل ټول نفوس ۳۶.۲ سلنه جوړوي، ورپسې جاپان په ۲۹.۸ سلنه او ایټالیا د ۲۴.۶ سلنه سره.

د دې تمایل سره د مبارزې د هڅو په توګه، ولسمشر رجب طیب اردوغان ۲۰۲۵ کال د "کورنۍ کال" اعلان کړی، او د هغه حکومت داسې پالیسۍ معرفي کړې چې موخه یې د ټولنیز ثبات د اصلي عنصر په توګه د کورنۍ پیاوړتیا سره د ترکیې د زیږون کچه راټیټول دي.

متخصصین خبرداری ورکوي چې د تورکیې د نفوس د ودې کچه د ۲۰۱۵ کال ۲.۵۳ سلنې څخه په ۲۰۲۴ کال کې یوازې ۰.۲۳ سلنې ته راټیټه شوې ده. دې چټک کموالي د عمر لرونکي نفوس، کمیدونکي کاري ځواک، او د ټولنیز امنیت سیستم باندې د زیاتیدونکي فشار پایله درلوده.

د ځوانو والدینو لپاره ګټې

د تورکیې حکومت د ځوانو جوړو د ملاتړ، واده هڅولو، او د والدینتوب تشویق لپاره څو مالي او ټولنیز نوښتونه اعلان کړي دي. پدې اقداماتو کې مرستې، د کم سود پورونه، او د مناسبه قیمت کورونو ته لاسرسی شامل دي.

یو اساسي برخه د ځوانو افرادو لپاره چې کورنۍ پیلوي د ۱۵۰،۰۰۰ لیرو څخه بې سوده پور دی، د دوه کلن مهلت دوره او د څلور کلن د بیرته ورکولو مهال ویش سره.

هغه کورنۍ چې درې یا زیات ماشومان لري، اضافي مالي ګټې او د کور غوره فرصتونه به ترلاسه کړي.

د اقتصادي ملاتړ څخه پرته، کلتوري نوښتونه لکه د کورنۍ د ښوونې پروګرام، د واده مخکې ښوونه، او د کورنۍ مشورې خدمتونه پراخیږي ترڅو په تورکیه کې د کورنۍ جوړښتونه پیاوړي کړي.

دا پروګرامونه هدف لري چې ځوانو کورنیو ته اساسي سرچینې چمتو کړي، د هغوی د اوږد مهاله ثبات ډاډ ترلاسه کړي.

متخصصین وایي په ښاري سیمو کې د ژوندانه لوړه بیه د کوچنیو کورنیو لامل شوی، په داسې حال کې چې د ټولنیز خوځښت هیلې د ځوانانو د واده او والدینتوب ځنډول لامل شوي دي.

د ۲۰۰۰ لسیزې په لومړیو کې، نارینه وو په اوسط ډول په ۲۶ کلنۍ کې واده کاوه، خو نن ورځ، اوسط ۲۹ دی. ښځې هم وروسته واده کوي، په لوی عمر کې ماشومان لري، او په ټولیزه توګه کوچنۍ کورنۍ غوره ګڼي.

په لوړو زده کړو او کاري ځواک کې د ښځو ګډون زیاتیدل، د کار او کورنۍ ژوند ترمنځ د توازن ننګونو سره یوځای، دا مسئله نوره هم خرابه کړې ده.

په داسې حال کې چې مالي هڅوونکي ممکن ځینې بارونه کم کړي، متخصصین ټینګار کوي چې ژور ساختاري بدلونونه، لکه د کاري ځای پالیسۍ چې د کار کونکو والدینو ملاتړ کوي، د زیږون د کمښت د بیرته راګرځولو لپاره به اړین وي.

د تورکیې حکومت هڅه کوي چې لنډمهاله اقتصادي راحت د اوږدمهاله ټولنیز بدلون سره یوځای کړي ترڅو کورنۍ ژوند ډیر دوامداره او زړه راښکونکی کړي.

وپلټۍ
د تورکیې ولسمشر د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اوربند پر ساتلو ټینګار وکړ
تورکیې  د اسرائيلو د لومړي وزیر نتنیاهو او ۳۶ نورو چارواکیو د نیولو حکم صادر کړ
د تورکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د لیبیا ولسمشر عبدالحمید دبیبه سره ټیلیفوني خبرې وکړې.
د تورکیې حکومت د سوریې د ولسمشر او کورنیو چارو وزیر د ملګرو ملتونو تحریمي لیست څخه د ویستو هرکلی کوي
تورکیې او حماس چارواکو په استانبول کې د غزې د اوربند د لارې پر نقشې خبرې وکړې
افغانستان او پاکستان ترمنځ د مذاکراتو دریم پړاو سبا پنجشنبه په استانبول کې پیلیږي.
تورکیه وایي چې هیوادونه به د امنیت شورا د پریکړه لیک پر بنسټ غزې ته د سرتیرو د استولو پریکړه وکړي
اردوغان وویل چې د اسلامي همکاریو سازمان د سوریې د اقتصادي پراختیا لپاره ځانګړی پروګرام پیلوي
د تورکیې بهرنیو چارو وزیر فیدان په ملګرو ملتونو کې د اصلاحاتو غوښتنه تکرار کړه
فیدان: تورکیه به راتلونکې اونۍ د اوربند په اړه د نویو اندېښنو په منځ کې د غزې د خبرو کوربه وي
ولسمشر اردوغان: تورکیه د غزې د بیا پر پښو درولو لپاره خپل ټول وجود ډبرې لاندې اېښودو ته چمتو ده
تورکیه:افغانستان او پاکستان به د نوامبر په شپږمه په استانبول کې خبرې بیا پیل کړي
ولسمشر اردوغان : حماس لرې واټنه توغندي او اټومي وسلې نلري خو اسرائیل يي لري ، ایا جرمني دا نه ویني
د المان لومړی وزیر میرتس د رسمي سفر په ترڅ کې تورکیې ته راغی
د تورکیې جمهوریت د ۱۰۲ کلیزې نه د هیواد دننه او بهر د ځانګړو مراسمو په ترڅ کې لمانځنې کیږي.
ولسمشر اردوغان : موږ د تورکیې جمهوریت د پایښت لپاره  د خپل ټول وس او توان سره کار کوو.
د تورکیې بالکیسیر ولایت د ریښتر په کچه د ۶ عشاریه یو په شدت سره زلزلې ولړزو
اردوغان او سټارمر د یورو فایټر ټایفون جټ الوتکو تړون لاسلیک کړ
د بریتانیا لومړی وزیر سټارمر د رسمي سفر په ترڅ کې تورکیې ته راغی
استانبول نن د اکتوبر ۲۵ د افغانستان او پاکستان ترمنځه د مذاکراتو د دویم پړاو کوربه توب کوي