لیدلوری
اقتصاد
4 د لوستلو دقیقې
د تورکیې د انرژۍ د لارې نقشه چمتو ده
تورکیې په انرژۍ کې د لنډ مهاله لارې نقشه وټاکله.
00:00
د تورکیې د انرژۍ د لارې نقشه چمتو ده
27 نومبر 2024

تورکیې په انرژۍ کې د لنډ مهاله لارې نقشه وټاکله. د انرژۍ او طبیعي زیرمو وزارت د ۲۰۲۴-۲۰۲۸ ستراتیژیک پلان جزییات هم روښانه شول. هدف دا دی چې په نړۍ کې د انرژۍ په برخه کې روان پرمختګونه په پام کې نیولو سره، د تورکیې شته سرچینې او ځانګړې اړتیاوې پوره کولو لپاره ګامونه پورته شي.

د اناتولیه خبري اژانس د معلوماتو له مخې، د ستراتیژیک پلان نه هدف د داخلي سرچینو سره تر ۲۰۲۸ م کاله پورې د تولیداتو کچه ۲۷۰ میلیارده کیلوواټ ساعتو ته رسول،  د برېښنا په تولید کې د داخلي سرچینو برخه ۶۳ سلنې ته لوړول، په نصب شوي ځواک کې د لمریزې انرژۍ د بریښناکوټونو ظرفیت ۳۳ زره ۱۰۰ میګاواټه ته لوړول، د بادي انرژۍ برېښناکوټونو ظرفیت ۱۹ زره ۳۰۰ میګاواټه ته رسول او د ۴ زره ۸۰۰ میګاواټه اټومي انرژۍ ظرفیت فعالول دي.

په دې چوکاټ کې په هیواد کې د نفتو تولید ۲۱۰ زره بیلرو، د طبعي ګازو تولید ۴۲.۵ میلیونه متر مکعبو، د طبیعي ګاز ذخیره کولو ظرفیت ۱۲ میلیارده متر مکعب ته رسول او د کلني کانونو صادراتو ارزښت ۱۰ میلیارده ډالرو ته لوړول دي.

په پلان کې ۷ موخې او بېلابېل اهداف شامل دي.

د پلان له مخې ، د دوامداره انرژۍ عرضې امنیت تامینول، د بهرني وابستګی کمول، د خالص صفر کاربن تمرکز لرونکې انرژۍ بدلون ترسره کول، خوندي، دوامداره او ارزښت زیاتونکي کان‌کيندنه، د انرژۍ او کانونو بازارونو ملي او نړیواله اغېزه لوړول، په انرژۍ او طبیعي سرچینو برخه کې د داخلي ټکنالوژیو ملاتړ کول، د اداري وړتیا لوړول تر سرلیک لاندې ۷ موخې او ورسره تړلې ۳۰ اهداف ټاکل شوي دي.

په پلان کې، د دوامداره انرژۍ د عرضي امنیت تامینولو موخې لپاره په برېښنا کې نصب شوي ځواک زیاتول، د برېښنا مصرف او وېش شبکې پیاوړي کول، د نوي کیدونکې انرژۍ د ظرفیت د زیاتولو لپاره د شبکې انعطاف تامینول، د پطرول او ګازو بنسټونو پیاوړې کول، په انرژۍ کې د نړیوالو پانګونو په اړه همکارۍ زیاتول په پام کې نیول شوي دي.

د بهرني وابستګۍ د کمولو په چوکاټ کې اخیستل کېدونکي ګامونه هم د پلان په منځپانګه کې شامل دي. له مخې به  یې، د داخلي سرچینو څخه د برېښنا تولید، تېل او ګاز، داخلي سکرو او په بهر کې د انرژۍ او کانونو سرچینو لټون او تولید زیات کړی شي.

د تورکیې د شنې انرژۍ اهدافو په چوکاټ کې اخیستل کېدونکي ګامونه هم د پلان مهمه برخه جوړوي.

د خالص صفر کاربن باندې تمرکز لرونکي بدلون په چوکاټ کې به  د برېښنا په تولید کې د پاکې انرژۍ سرچینو برخه زیاته شي، د انرژۍ موثریت فعالیتونه به ډیر شي، په انرژۍ کې به د کاربن کثافت کم شي، د برقي موټرو بدلون ملاتړ کوونکې قوي بنسټ به رامینځته شي، د شنه هایدروجن او نوي کیدونکي ګازو ارزښت زنځیر به وده ومومي.

د خوندي، دوامداره او ارزښت زیاتونکي کان‌کيندنې موخې په لور به د مهمو او ستراتیژیکو منرالونو په لومړیتوب سره د تورکیې د کانونو پوتانسیل څرګندېږي او اقتصاد ته به داخلېږي.

کانونه به په کور دننه پروسس کیږي او ارزښت به یې لوړیږي. کان‌کېندنه به د نړیوالو معیارونو سره سم خوندي او چاپېریال ته په حساسه توګه پرمخ ولاړه شي. د کار روغتیا او خوندیتوب کلتور به پراخ شي. د سکتور پورې اړوند ادارې او سازمانونه به لا اغېزمن، شفاف او مدیریت تمرکز لرونکي دولتي خدمت جوړښت ته واوړل شي.

د انرژۍ او کانونو بازارونه به له نړیوالو بازارونو سره یوځای کړای شي او سوداګریز حجم به لوړ شي، او په دې دوو سکتورونو کې به د پانګونې چاپېریال د ښه کولو لپاره ګامونه پورته شي.

سربېره پر دې، په انرژۍ او طبیعي سرچینو برخو کې به د ټکنالوژۍ پرمختګ او د څېړنې او پرمختګ فعالیتونه به ترسره شي، ټکنالوژي او تجهیزات به په ملي امکاناتو سره تولید شي.

پر دې سربېره، د وزارت اداري بنسټ به پیاوړی شي، تړلې او اړوند ادارو اداري مدیریت وړتیا به وده ومومي، د ډیجیټل بدلون او سایبري امنیت بنسټ به پیاوړی شي، د پېښو او بېړنیو حالاتو د مقابلې وړتیا به تقویه شي.

وپلټۍ
چین له امریکا سره د مخ پر زیاتېدونکي سوداګریز جنګ کې 'تر پایه د مبارزې' ژمنه وکړه
بېجېنګ امریکا  د سوداګریز کړکېچ په زیاتولو تورنوي او  د نادره خاورو له محدودیتونو دفاع کوي
جاپان د امریکا متحده ایالتونو د تعرفې تړون لاندې د ۵۵۰ میلیارد ډالرو پانګونې اسانتیا په اړه غور کوي
ترکیش ایرلاینز اعلان وکړ چې د بوینګ شرکت سره د الوتکو د پیرود په اړه خبرې اترې بشپړې شوي دي.
د چین اقتصادي درجه بندۍ ادارې د روسیې ګازپورم شرکت ته د "AAA" درجه ورکړه
سږ کال پنځه تورکي دفاعي شرکتونه د نړۍ په ۱۰۰ غوره شرکتونو کې شامل شوي دي
د امریکا د تعرفو د لوړېدو له امله د هند اقتصادي ستونزې نورې هم زیاتې شوې دي
د توركیې اقتصاد په تیرو ۲۲ کلونو کې څه ډول  بدل شوی او ننۍ کچې ته راورسید
تورکیې په لومړیو شپږ میاشتو کې ۶.۳ بیلیونه ډالر بهرنۍ مخامخ پانګونې جذب کړي دي
روسیې د قزاقستان د لومړۍ اټومي  برېښنا بټۍ د جوړولو کار پیل کړ
تورکیې او سوریې د سوداګرۍ شورا د جوړولو او اقتصادي اړیکو د پیاوړتیا تړون لاسلیک کړ
د امریکا د استخدام راپور په نړۍ کې د مایوسۍ ترڅنګ د ونډو د بازارونو بیې راټیټې کړې
ټرمپ : د جنوبي کوریا سره د سوداګرۍ تړون په اړه موافقې ته ورسیدو. جنوبي کوریا ۱۵ سلنه تعرفې ومنلې.
ټرمپ وایي چې امریکا او پاکستان پدې هیواد کې د 'ډیر لوی نفتي زیرمو' د شراکت په اړه توافق ته رسیدلي دي
امریکا به د روسیې سره د سوداګرۍ له امله پر هند ۲۵ سلنه ګمرکي مالیه او جریمه ولګوي
هند د اپل تولیدي بدلون له امله چین شاته پرېښود او د امریکا تر ټولو ستر زیرک تیلیفونونو صادروونکی شو
د اپل کمپنۍ پر چین د تکیې د کمولو  هڅه کوي
امریکا او اروپايي ټولنې د 'سختو خبرو اترو' وروسته سوداګریز تړون لاسلیک کړ
تورکیش ایرلاینز له (دوبۍ اسلامي بانک) سره د ایربس A350 الوتکو د اخیستو لپاره تاریخي مالي هوکړه وکړه
د اروپايي ټولنې او امريکا ترمنځ د سوداګرۍ تړون "موقتي ثبات" راوړي خو "نامتوازن" دی: د فرانسې وزير