اقتصاد
4 د لوستلو دقیقې
د ټرمپ د تعرفو د معافیت وروسته آسیایي ونډو په بازارونو کې د ونډو او سرو زرو بیې لوړې شوې
د هانګ کانګ د ونډو په بازارونو کې د ټکنالوژۍ د شرکتونو ونډې د دوه سلنې څخه زیات لوړې شوي دي، په داسې حال کې چې ټوکیو، شانګهای، سیډنی، سیول، سنګاپور، ولینګټن، تایپې او مانیلا هم د ونډو بیې لوړې شوي.
د ټرمپ د تعرفو د معافیت وروسته آسیایي ونډو په بازارونو کې د ونډو  او سرو زرو بیې لوړې  شوې
Asian stocks rise on electronics tariffs exemption, gold hits new high
14 اپریل 2025

اسیا د ونډو په بازارنو کې د ونډو بیې وروسته د هغه لوړې شوې چې د ټرمپ لخوا د الکترونیک توکو په اړه د تعرفو استثناء اعلان شو.، که څه هم ډالر کمزوری شوي او د خوندي پانګې په توګه د سرو زرو ته مخه شوې ځکه چې اوس هم  وېره شتون لري چې کیدای شي دا کار لنډ مهاله وي.

د تیرې اونۍ د بې ثباته بدلونونو وروسته، بازارونه د دوشنبې په ورځ نسبي ثبات ته ورسیدل، وروسته له هغې چې د جمعې په ورځ خبر ورکړل شو چې سپینې ماڼۍ زیرک تلیفونونه، سیمی کنډکټرونه، کمپیوټرونه او نور الکټرونیک وسایل له سختو "متقابلو" تعرفو څخه معاف کړي.

دغه اعلان د پانګه والو لپاره د خوشبینۍ یوه اړینه څپه راوړه، کوم چې د امریکا د ولسمشر د تعرفې په اړه د پرېکړو او د چین لخوا د متقابلو اقداماتو له امله اندېښمن شوي وو.

د وال سټریټ درې اصلي شاخصونه په ښه توګه لوړ شول. د بله پلوه  د فدرالي ریزرو د یوه لوړپوړي چارواکي اعلان وکړ چې بانک چمتو دی د مالي بازارونو ملاتړ لپاره اقدام وکړي.

په اسیا کې هم ورته حالت وو، چې د ټیکنالوژۍ شرکتونو مرسته وکړه چې هانګ کانګ له دوه سلنې څخه زیات لوړ شي، په داسې حال کې چې ټوکیو، شانګهای، سیدني، سیول، سنګاپور، ویلینګټن، تایپې او مانیلا ټولو ښه پرمختګ وکړ.

کریس ویسټن د پیپر سټون څخه وویل: " بې ثباته قیمتونه د یوې مودې وروسته، د رڼا وړې وړانګې راڅرګندې شوې . دا وضعیت کولی شي چې د ونډو بازارونو ته مات شوی سکونت بیرته راستون کړي.

ټرمپ د یکشنبې په ورځ هڅه وکړه چې خپلې څرګندونې نرمې کړي، ویې ویل چې معافیتونه ناسم تعبیر شوي او په خپل ټروت سوشیل پلیټ فارم کې یې ولیکل چې "هیڅوک له دې معاف نه دي، په ځانګړې توګه چین، چې تر ټولو زیات موږ ته زیان رسوي!"

هغه وویل چې د راتلونکې اونۍ په ترڅ کې به د سیمی کنډکټر لپاره نوې تعرفه اعلان کړي. د هغه د سوداګرۍ وزیر، هاوارډ لوټنیک، مخکې ویلي وو چې د چیپ تعرفې به په "یوه یا دوه میاشتو" کې پلي شي.

د چین ولسمشر شي جینپینګ د دوشنبې په ورځ وویل چې محافظه کاري "هیڅ ځای ته نه رسېږي" او د سوداګرۍ جګړه به "هیڅ ګټونکی ونه لري"، څو ورځې وروسته له هغې چې بیجینګ د امریکا پر توکو ۱۲۵ سلنه تعرفې ولګولې، او اشاره یې وکړه چې په راتلونکي کې به نور غبرګون ونه ښيي.

واشنګټن د چین پر توکو تعرفې ۱۴۵ سلنې ته لوړې کړې او د سپینې ماڼۍ لخوا د چهارشنبې په ورځ د ۹۰ ورځو لپاره د سختو تعرفو د ځنډولو له اعلان څخه یې چین مستثنی کړی.

د ټرمپ د سوداګرۍ پالیسۍ له امله رامنځته شوې بې باورۍ نه یوازې د ونډو په بازارونو کې ویره زیاته کړې، بلکې د نړۍ د مخکښ اقتصاد په اړه د اندېښنو له امله ډالر هم اغېزمن کړي.

د سرو زرو بیې پورته شوې

د دوشنبې په ورځ ډالر د خپلو اصلي سیالانو پر وړاندې نور هم کمزوری شو، چې یورو درې کلنې لوړې کچې ته ورسېده او سویس فرانک په لسو کلونو کې تر ټولو قوي شوې.

خزانې بانډونه هم د فشار لاندې پاتې دي، ځکه چې وېره شته چې چین او نور هېوادونه ښايي خپلې پراخې زیرمې وپلوري، چې دا به د امریکا د خوندي ځای په توګه د دریځ په اړه پوښتنې راپورته کړي.

او سره زر، چې د کړکېچ په وخت کې د خوندي پانګې په توګه ګڼل کېږي، د دوشنبې په ورځ د ۳,۲۴۵.۷۵ ډالرو نوې لوړې کچې ته ورسېدل، چې د ډالر د کمزورتیا له امله مرسته وشوه.

د دغو اقداماتو د اغېز په اړه اندېښنو د بوسټن فډ مشره، سوزان کولینز، دې ته اړ کړه چې فایننشل ټایمز ته ووایي چې چارواکي به "په بشپړ ډول چمتو وي" چې د مالي بازارونو د ثبات لپاره خپل مختلف وسایل وکاروي که اړتیا پېښه شي.

هغې په یوه جلا مرکه کې یاهو فایننس ته وویل: "څومره چې تعرفې لوړې وي، د ودې د احتمالي کمېدو او د انفلاسیون د زیاتېدو احتمال هم زیاتېږي." هغې زیاته کړه چې تمه لري انفلاسیون به سږ کال "له درې سلنې څخه ډېر" لوړ شي، خو د پام وړ اقتصادي کمښت یې ونه لید.

 

وپلټۍ
بېجېنګ امریکا  د سوداګریز کړکېچ په زیاتولو تورنوي او  د نادره خاورو له محدودیتونو دفاع کوي
جاپان د امریکا متحده ایالتونو د تعرفې تړون لاندې د ۵۵۰ میلیارد ډالرو پانګونې اسانتیا په اړه غور کوي
ترکیش ایرلاینز اعلان وکړ چې د بوینګ شرکت سره د الوتکو د پیرود په اړه خبرې اترې بشپړې شوي دي.
د چین اقتصادي درجه بندۍ ادارې د روسیې ګازپورم شرکت ته د "AAA" درجه ورکړه
سږ کال پنځه تورکي دفاعي شرکتونه د نړۍ په ۱۰۰ غوره شرکتونو کې شامل شوي دي
د امریکا د تعرفو د لوړېدو له امله د هند اقتصادي ستونزې نورې هم زیاتې شوې دي
د توركیې اقتصاد په تیرو ۲۲ کلونو کې څه ډول  بدل شوی او ننۍ کچې ته راورسید
تورکیې په لومړیو شپږ میاشتو کې ۶.۳ بیلیونه ډالر بهرنۍ مخامخ پانګونې جذب کړي دي
روسیې د قزاقستان د لومړۍ اټومي  برېښنا بټۍ د جوړولو کار پیل کړ
تورکیې او سوریې د سوداګرۍ شورا د جوړولو او اقتصادي اړیکو د پیاوړتیا تړون لاسلیک کړ
د امریکا د استخدام راپور په نړۍ کې د مایوسۍ ترڅنګ د ونډو د بازارونو بیې راټیټې کړې
ټرمپ : د جنوبي کوریا سره د سوداګرۍ تړون په اړه موافقې ته ورسیدو. جنوبي کوریا ۱۵ سلنه تعرفې ومنلې.
ټرمپ وایي چې امریکا او پاکستان پدې هیواد کې د 'ډیر لوی نفتي زیرمو' د شراکت په اړه توافق ته رسیدلي دي
امریکا به د روسیې سره د سوداګرۍ له امله پر هند ۲۵ سلنه ګمرکي مالیه او جریمه ولګوي
هند د اپل تولیدي بدلون له امله چین شاته پرېښود او د امریکا تر ټولو ستر زیرک تیلیفونونو صادروونکی شو
د اپل کمپنۍ پر چین د تکیې د کمولو  هڅه کوي
امریکا او اروپايي ټولنې د 'سختو خبرو اترو' وروسته سوداګریز تړون لاسلیک کړ
تورکیش ایرلاینز له (دوبۍ اسلامي بانک) سره د ایربس A350 الوتکو د اخیستو لپاره تاریخي مالي هوکړه وکړه
د اروپايي ټولنې او امريکا ترمنځ د سوداګرۍ تړون "موقتي ثبات" راوړي خو "نامتوازن" دی: د فرانسې وزير
تورکیې د رقابت قوانینو نه د سرغړونې له امله د ویزه او ماسټرکارډ  بانکي کارتونو پر خلاف پلټنه پیل کړې