نړۍ
4 د لوستلو موده (...) دقیقې
په بلجیم کې یوې محکمې په غزه کې د اسرائیلو لخوا روانې کړنې نسل وژنه بللې ده.
په بلجیم کې یوې محکمې په یوه تاریخي پرېکړه کې چې د نړۍ په کچه د قانوني ساري په توګه ګڼل کېدای شي، د انټورپ بندر له لارې اسرائیلو ته د وسلو لیږد د بندولو حکم کړی دی. دا پرېکړه د نتنیاهو حکومت د غزې په جګړه کې د "نسل وژنې کړنو" له امله شوې ده.
په بلجیم کې یوې محکمې په غزه کې د اسرائیلو لخوا روانې کړنې نسل وژنه بللې ده.
/ Reuters
14 اګست 2025

په بلجیم کې یوې محکمې په غزه کې د اسرائیلو لخوا روانې کړنې نسل وژنه بللې ده.

په بلجیم کې یوې محکمې په یوه تاریخي پرېکړه کې چې د نړۍ په کچه د قانوني ساري په توګه ګڼل کېدای شي، د انټورپ بندر له لارې اسرائیلو ته د وسلو لیږد د بندولو حکم کړی دی. دا پرېکړه د نتنیاهو حکومت د غزې په جګړه کې د "نسل وژنې کړنو" له امله شوې ده.

د بروکسل د لومړۍ محکمې په خپله تېره میاشت پرېکړه کې د فلانډر سیمه ییز حکومت ته امر وکړ چې اسرائیلو ته د پوځي تجهیزاتو لیږد ودروي. دا پرېکړه په ځانګړي ډول د ملګرو ملتونو د نسل وژنې کنوانسیون او نورو نړیوالو تړونونو پر بنسټ شوې ده.

محکمې په خپله پرېکړه کې د "نسل وژنې" اصطلاح ۱۶ ځله یاده کړې او د انټورپ بندر له لارې اسرائیلو ته د پوځي توکو لیږد منع کړی. دغه راز، د "Genocideverdrag" (د نسل وژنې کنوانسیون) اصطلاح یې څلور ځله کارولې ده.

د ټي آر ټي ورلډ په وینا، دوی د دې پرېکړې اصلي هالنډي متن ترلاسه کړی او د انلاین انګلیسي ژباړې له لارې یې د دې پرېکړې کلیدي ټکي تایید کړي دي.

د ۲۰۲۵ کال د جولای په ۱۷مه نېټه دا پرېکړه د څلورو فلانډري غیر دولتي سازمانونو لخوا د یوې قضیې په ځواب کې شوې وه. دغو سازمانونو استدلال کاوه چې د انټورپ له لارې لیږدول شوي پوځي تجهیزات او وسلې او مهمات د اسراییلي ټانکونو او زغره والو وسایطو لپاره کارول کیږي چې په غزه کې د "نسل وژنې" لپاره کارول کیږي.

محکمې د "تېپرډ رولر بیرنګز" په نوم ځانګړې محموله چې د اسرائیلي دفاعي قراردادي شرکت اشوت اشکلون انډسټریز ته لیږدیده، بند کړه او په راتلونکي کې د دې ډول موادو لیږد باندې عمومي بندیز ولګاوه. د هرې سرغړونې لپاره یې ۵۰,۰۰۰ یورو (شاوخوا ۵۸,۶۰۰ ډالر) جریمه ټاکلې ده.

محکمې د فلانډر حکومت ته امر وکړ چې اسرائیلو ته د دفاعي توکو یا نورو پوځي کارونې وړ موادو لیږد ته اجازه ورنکړي، تر هغه چې د دې موادو د نسل وژنې، بشري ضد جرمونو یا د غزې په جګړه کې د جنګي جرمونو لپاره د کارونې ریښتینی او جدي خطر شتون ولري.

د بشري حقونو ډلو دا پرېکړه په اروپا کې بې ساری ګڼلې ده، په ځانګړي ډول له هغه وخت راهیسې چې د غزې جګړه پیل شوې ده.

د فلانډري سولې سازمان وریدیساکتي همغږي کوونکې لیچن اولمن وویل: "دا یوه مهمه پرېکړه ده، په ځانګړي ډول د هغو وسلو د لیږد په اړه چې د فلسطینیانو پر وړاندې د نسل وژنې لپاره کارول کیدای شي." هغې زیاته کړه چې دا پرېکړه د دولتونو د دې مکلفیت تایید کوي چې د نسل وژنې مخنیوی وکړي.

د فلانډري بشري حقونو ټولنې غړې فین دی مایر وویل چې محکمې د دې لپاره قانع شوې وه چې دفاع د محمولې منځپانګې یا منزل په اړه هیڅ ډول انکار ونه کړ.

هغې زیاته کړه: "قاضي موافقه وکړه چې د فلانډر حکومت د وسلو د سوداګرۍ تړون او خپلو مقرراتو اړتیاوو ته په سمه توګه پام نه دی کړی."

د بروکسل پرېکړه د غزې په جګړه کې د بشري ناورین په اړه د نړیوالو نیوکو په ترڅ کې شوې ده، چیرې چې د غزې د روغتیا وزارت په وینا، له ۶۱,۰۰۰ څخه زیات فلسطینیان وژل شوي، چې ډیری یې ښځې او ماشومان دي.

محکمې وویل چې د غزې په جګړه کې د اسرائیلو کړنې د ملګرو ملتونو ادارو، کارپوهانو او لویو غیر دولتي سازمانونو لکه امنیسټي انټرنیشنل لخوا د نسل وژنې په توګه توصیف شوې دي.

محکمې د فلانډري وسلو د سوداګرۍ قوانینو، د وسلو د سوداګرۍ تړون او د اروپایي اتحادیې د دوه ګونې کارونې مقرراتو ته په اشارې وویل چې د دې موادو د نسل وژنې لپاره د کارونې ریښتینی او جدي خطر شتون لري.

محکمې په خپله پرېکړه کې وویل: "د نسل وژنې مخنیوی او د غزې د ملکي وګړو ژوند ساتنه د اقتصادي ګټو په پرتله ډیر اهمیت لري."

 

وپلټۍ
د آلمان محکمې یوه مسلمانه ښځه د حجاب او پړوني له امله د قاضۍ له دندې منع کړه
کابل وايي، د ایران سرحدي ساتونکو ۱۰ افغانان چې هڅه یې کوله له پولې څخه تېر شي وژلي دي.
پوتین د روسیې له لوري د دوه ښارونو د نیولو ادعا وروسته د اوکراین جګړه ځپلي سیمې ته سفر وکړ
اسرائیل د سوریې پر خاوره تیري ته دوام ورکوي.اسرائیل د سوریې په جنوب کې نوي بریدونه پیل کړل
د تورکیې سواحلو ته نږدې پر بل ټانکر د برید راپور ورکړل شوی.
په اشغال شوې لویدیځه غاړه کې رام الله ته نږدې د چاقو په برید کې اسرائیلي پوځیان ټپیان شول
د جرمونو نړۍواله محکمه : د هیچا فشارونو ته به غاړه کینږدو
روسیې د اوکراین د کلیدي ښار پوکروفک د نیولو ادعا کړې
افریقایي هېوادونو د HIV مخنیوي  واکسین لومړی عامه وېش پیل کړ
بلجیم د اسرائیلو لخوا د سوریې پر خاوره  د بریدونو له امله  د سوریې ملي حاکمیت ته درناوي غوښتنه وکړه
د پاکستان په شمال لویدیځ کې په یوه ځانمرګي برید کې یو پولیس افسر ووژل شو
تاجکستان وايي، په تېره اوونۍ کې له افغانستان سره په پوله کې په  بریدونو کې پنځه کسان وژل شوي دي
په اندونیزیا کې د سختو بارانونو له امله د راوتلو سیلابونو په نتیجه کې مړو شمیره ۴۴۲ تنو ته لوړه شوه
د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ وویل چې په امریکا کې به د پناه غوښتنې بهیر د اوږدې مودې لپاره وځنډوي.
د انګلستان د پوځ یوه پخواني افسر پلټنو ته ویلي چې د بریتانیا پوځ په افغانستان کې جنګي جنایتونه کړي