اقتصاد
3 د لوستلو دقیقې
چین له امریکا سره د مخ پر زیاتېدونکي سوداګریز جنګ کې 'تر پایه د مبارزې' ژمنه وکړه
بیجینګ د ټرمپ نوې ۱۰۰ سلنه تعرفې وغندلې او د خرابېدونکو سوداګریزو اړیکو په ترڅ کې یې د ملي امنیت د دفاع لپاره خپل ځوابي بندري فیسونه "قانوني" اقدامات وبلل.
چین له امریکا سره د مخ پر زیاتېدونکي سوداګریز جنګ کې 'تر پایه د مبارزې' ژمنه وکړه
چین له امریکا سره د مخ پر زیاتېدونکي سوداګریز جنګ کې 'تر پایه د مبارزې' ژمنه وکړه / AP
14 اکتوبر 2025

چین له امریکا سره د مخ پر زیاتېدونکي سوداګریز جنګ کې 'تر پایه د مبارزې' ژمنه وکړه
بیجینګ د ټرمپ نوې ۱۰۰ سلنه تعرفې وغندلې او د خرابېدونکو سوداګریزو اړیکو په ترڅ کې یې د ملي امنیت د دفاع لپاره خپل ځوابي بندري فیسونه "قانوني" اقدامات وبلل.

چین ویلي چې له امریکا سره په سوداګریز جنګ کې "تر پایه مبارزې ته" چمتو دی، وروسته له هغه چې ولسمشر ډونالډ ټرمپ د چین پر توکو پراخې نوې تعرفې او صادراتي محدودیتونه اعلان کړل.

د چین د سوداګرۍ وزارت یوه ویاند چې نوم يي ندی اعلان شوی وویل: "د تعرفو او سوداګریزو جګړو په اړه، د چین دریځ ثابت پاتې دی."

"که تاسو جګړه غواړئ، موږ به تر پایه وجنګېږو؛ که تاسو خبرې اترې غواړئ، زموږ ور خلاص دی."

د چین پر وارداتو د ۱۰۰ سلنه اضافي تعرفې لګولو لپاره د ټرمپ دا اقدام د بیجینګ له لوري پر نادره خاورینو عناصرو  او هغه منرالونه چې د لوړې ټکنالوژۍ او نظامي صنعتونو لپاره خورا مهم دي  د وروستیو صادراتي محدودیتونو په ځواب کې و. ټرمپ د چین اقدامات "خورا دښمنانه" او "حیرانوونکي" بللي وو.

بیجینګ  د صادراتي محدودیتونو دفاع وکړه او ویې ویل چې دا د چین د قوانینو له مخې "قانوني اقدامات" دي او انګېزه یې د ملي امنیت اندېښنې دي.

وزارت وویل، "د یوه مسؤل لوی ځواک په توګه، چین په پرله پسې او قاطع توګه له خپل ملي امنیت او نړیوال ډله‌ییز امنیت څخه ساتنه کړې ده."

دا وروستی کړکېچ وروسته له هغه رامنځته شو چې دواړو هېوادونو د یو بل پر کښتیو ځوابي بندري فیسونه پلي کړل او په دې توګه یې په سوداګریز جنګ کې یوه نوې جبهه پرانیسته.

چین وویل چې د سه‌شنبې په ورځ یې پر ټولو امریکايي ملکیت، چلول کېدونکو، جوړو شویو یا بیرغ لرونکو کښتیو د نویو مالیاتو راټولول پیل کړي، خو هغه کښتۍ یې معاف کړې چې په چین کې جوړې شوې یا د ترمیم لپاره د چین بندرونو ته ننوځي.

د دولتي ټلوېزیون CCTV له خوا د خپرو شویو جزئیاتو له مخې، دا فیسونه به د اپریل له ۱۷مې څخه د پیل کېدونکې حسابي دورې له مخې د ننوتلو په لومړي بندر کې یا په کال کې تر پنځو سفرونو پورې پلي کېږي.

امریکا هم په ورته ډول پر هغو کښتیو چې له چین سره تړاو لري، د بندري فیسونو راټولول پیل کړي دي، چې دا د واشنګټن په وینا د هغې هڅې یوه برخه ده چې غواړي په نړیواله کښتۍ چلونې کې د پیکنګ حاکمیت کم او د امریکا د کښتۍ جوړونې صنعت پیاوړی کړي.

ټرمپ د جمعې په ورځ دغه راز اعلان وکړ چې د نومبر له لومړۍ نېټې به پر "هر ډول مهمو سافټویرونو" صادراتي کنټرول ولګوي او خبرداری یې ورکړ چې که پیکنګ د نادره خاورینو عناصرو په برخه کې خپل محدودیتونه بېرته وانخلي، نور اقدامات به هم وکړي.

دې سوداګریزې شخړې بازارونه لړزولي او په جنوبي کوریا کې یې د ټرمپ او د چین د ولسمشر شي جین پینګ ترمنځ احتمالي لیدنه تر سیوري لاندې راوستې ده.

وپلټۍ
سږ کال پنځه تورکي دفاعي شرکتونه د نړۍ په ۱۰۰ غوره شرکتونو کې شامل شوي دي
د امریکا د تعرفو د لوړېدو له امله د هند اقتصادي ستونزې نورې هم زیاتې شوې دي
د توركیې اقتصاد په تیرو ۲۲ کلونو کې څه ډول  بدل شوی او ننۍ کچې ته راورسید
تورکیې په لومړیو شپږ میاشتو کې ۶.۳ بیلیونه ډالر بهرنۍ مخامخ پانګونې جذب کړي دي
روسیې د قزاقستان د لومړۍ اټومي  برېښنا بټۍ د جوړولو کار پیل کړ
تورکیې او سوریې د سوداګرۍ شورا د جوړولو او اقتصادي اړیکو د پیاوړتیا تړون لاسلیک کړ
د امریکا د استخدام راپور په نړۍ کې د مایوسۍ ترڅنګ د ونډو د بازارونو بیې راټیټې کړې
ټرمپ : د جنوبي کوریا سره د سوداګرۍ تړون په اړه موافقې ته ورسیدو. جنوبي کوریا ۱۵ سلنه تعرفې ومنلې.
ټرمپ وایي چې امریکا او پاکستان پدې هیواد کې د 'ډیر لوی نفتي زیرمو' د شراکت په اړه توافق ته رسیدلي دي
امریکا به د روسیې سره د سوداګرۍ له امله پر هند ۲۵ سلنه ګمرکي مالیه او جریمه ولګوي
هند د اپل تولیدي بدلون له امله چین شاته پرېښود او د امریکا تر ټولو ستر زیرک تیلیفونونو صادروونکی شو
د اپل کمپنۍ پر چین د تکیې د کمولو  هڅه کوي
امریکا او اروپايي ټولنې د 'سختو خبرو اترو' وروسته سوداګریز تړون لاسلیک کړ
تورکیش ایرلاینز له (دوبۍ اسلامي بانک) سره د ایربس A350 الوتکو د اخیستو لپاره تاریخي مالي هوکړه وکړه
د اروپايي ټولنې او امريکا ترمنځ د سوداګرۍ تړون "موقتي ثبات" راوړي خو "نامتوازن" دی: د فرانسې وزير
تورکیې د رقابت قوانینو نه د سرغړونې له امله د ویزه او ماسټرکارډ  بانکي کارتونو پر خلاف پلټنه پیل کړې